Zubereraren eta biarneraren arteko harremanez : lexiko mailegatua eta ahoskatzea – Lehen balantzea - Artxiker Accéder directement au contenu
Communication Dans Un Congrès Année : 2008

Zubereraren eta biarneraren arteko harremanez : lexiko mailegatua eta ahoskatzea – Lehen balantzea

Résumé

Même si les relations entre la langue basque et l'occitan de Gascogne ont été décrites, il reste beaucoup de recherches à faire pour bien connaître ces relations entre ces deux langues non apparentées des Pyrénées. Elles ont été longtemps en contact, même si ces relations sont maintenant terminées, car dans le cas de la Soule du moins, beaucoup de locuteurs bascophones étaient plus ou moins bilingues. On peut donc penser qu'il y a eu des influences dans tous les domaines linguistiques.
Concernant le dialecte basque souletin nous avons les travaux de Txomin Peillen, en particulier son recueil d'emprunts du souletin au béarnais (1998), les compléments de Jean-Baptiste Coyos (2001) et sa classification par champ conceptuel de ces emprunts (2006).
Dans cette contribution, nous examinons ces emprunts du point de vue phonétique, comment en ce début de XXIème siècle ces mots gascons se prononcent en béarnais (région d'Oloron principalement), mais aussi en souletin. Nous donnons la prononciation de plus d'une centaine de ces mots communs, en comparant en synchronie la réalisation des voyelles, des consonnes et de l'accentuation. Cette comparaison nous apporte beaucoup d'informations.
D'une façon générale, l'influence que le béarnais, en tant qu'adstrat, a eu sur le souletin nous apparaît, mais également celle que le basque, le souletin dans notre cas, a eu en tant que substrat et langue de contact. Ceci en particulier dans les vallées voisines d'Aspe et du Barétous. Le contact entre les deux langues a agi sur les deux langues, mais dans des domaines différents et d'une façon différente.
Euskararen eta Gaskoiniako okzitanieraren arteko harremanak deskribatu izan badira ere, ikerketa asko egiteko dira oraino Pirinioetako bi hizkuntza ez jatorrikide hoien arteko harremanak ongi ezagutzeko. Bi hizkuntza horiek luzaz kontaktuan izan baitira, harreman linguistiko horiek orain agortuak izanik ere, hiztun asko gutxi gorabehera elebidun baitziren, Zuberoako kasuan bederen, hizkuntzen alor denetan eraginak izan direla pentsa dezakegu.
Zubererari buruz Txomin Peillenen lanak baditugu, bere biarnerari hitz mailegatuen bilduma (1998) besteak beste, Jean-Baptiste Coyosen emendakina (2001) eta azken honen mailegu horien sailkapena eremu kontzeptualeka (2006).
Txosten honetan, maileguak fonetikaren ikuspundutik aztertzen ditugu, nola XXI. mendearen atarian hitz gaskoi horiek ahozkatzen diren, bai biarneraz (Olorueko eskualdea bereziki) eta bai ere zubereraz. Ehun bat baino gehiago hitz komunen ahoskatzea ematen dugu, bokalen, kontsonanteen eta azentuazioaren gauzatzea sinkronian konparatuz. Konparaketa horrek argibide asko ekarten dizkigu.
Oro har, biarnerak, adstratu gisa, zubereran izan dituen eraginak agertzen zaizkigu, baina bai ere euskarak, zubererak gure kasuan, biarneran izan dituenak substratu eta gero ukipen hizkuntza gisa. Hori bereziki auzoak diren Aspeko eta Barétouseko ibarretan. Bi hizkuntzen arteko ukipenak bi hizkuntzak eragin ditu, baina alor linguistiko ezberdinetan eta era ezberdin batez.
Fichier principal
Vignette du fichier
Coyos_Zubereraren_eta_biarneraren_Lucida.pdf (220.02 Ko) Télécharger le fichier
Origine : Fichiers produits par l'(les) auteur(s)

Dates et versions

artxibo-00353434 , version 1 (15-01-2009)
artxibo-00353434 , version 2 (19-01-2009)
artxibo-00353434 , version 3 (04-08-2011)

Identifiants

  • HAL Id : artxibo-00353434 , version 1

Citer

Jean-Baptiste Coyos. Zubereraren eta biarneraren arteko harremanez : lexiko mailegatua eta ahoskatzea – Lehen balantzea. « Pirinioetako hizkuntzak : lehena eta oraina »
Euskaltzaindiaren Nazioarteko XVI. Biltzarra - Iruñea 2008
, 2008, Iruñea / Pamplona, Espainia. ⟨artxibo-00353434v1⟩
183 Consultations
270 Téléchargements

Partager

Gmail Facebook X LinkedIn More